تحلیل آشنازدایی در شعر «با چشمها» ی احمد شاملو
نویسندگان
چکیده مقاله:
مقاله حاضر میکوشد بهنقد فرمالیستی شعر با «چشمها»ی احمد شاملو بپردازد. بدین منظور این تحلیل بر مهمترین مؤلفه نقد فرمالیستی یعنی «آشناییزدایی» متمرکز است و هدف آن آشکار کردن تمهیدات و صناعات بهکاررفته در این شعر و بررسی چرایی و چگونگی ایجاد حس و لذت زیباشناختی است. شعر «با چشمها» بیاطلاع از زمینه و زمانه اجتماعی مرتبط، لذتبخش و احترامبرانگیز است. در این میان، رویکرد فرمالیستی ابزاری برای خوانش دقیق این شعر فراهم میآورد و مخاطب را با تمهیدات و صناعات اثر آشنا میکند. در نهایت آشناییزدایی بهمثابه ابزار این روش، ارتباط اجزا، ،موسیقی واژگان، لحن و معنا، تنشها و نحو را با شعر یعنی جسمانیت کلمات بههمپیوسته روی کاغذ بر مخاطب آشکار میکند. جایگشتِ فرمها، واژگان و مفاهیم و معانی و موسیقی آشنا با تأکید انواع گریز با نوع عادتشکن آن توضیح میدهد و از ادراک عادتزده مخاطب غبارروبی میکند. رویکرد تحلیلی- توصیفی شعر با «چشمها»، نشان میدهد که شاملو برای نمونه با کاربرد ترکیبهای آرکائیک در «از کیستان نرفته»، ابهام در نسبت دادن صفت به مضاف یا مضاف الیه در «دریچه خورشید چارطاق»، واجآرایی در «من درد در رگانم حسرت در استخوانم» و نیز هنجارگریزی تصویری در تکرار عمودی و سهضربی «قطره، قطره، قطره» و... چگونه به انواع هنجارگریزی برای خلق شعرش توسل جسته است. تحلیل هنجارگریزیها نشان میدهد «با چشمها» ذهن، زبان، اندیشه و ادراک مخاطب را در سه سطح زبان، مفاهیم و اشکال ادبی به بازی میگیرد و همین پررنگترین دلیل حضور آن در ذهن و روان مخاطب است.
منابع مشابه
تحلیل تصاویر مستقل در شعر احمد شاملو
در این مقاله تلاش شده است که در تحلیل فرآیند تصویر، بر نقش تصور تکیه شود. با حفظ ماهیت نظری تصویر، ساختاری با عناوین تصویر مرکزی، ابزار تصویر، لحن تصویر، کارکرد تصویر و ذهنیت تصویری متن برای آن در نظر گرفته شده است. آنگاه انواع تصویر از دید سطح و عمق، ایستایی و یویایی، نقاشیک و سینمایی، باز و گسترده ، محدود و بسته و تصاویر مستقل و وابسته معرفی می گردد. تصویری که در مجموع عناصر سازنده آن ماهیت ا...
متن کاملتحلیل کاربرد شناختی طنز در شعر احمد شاملو
همواره، رابطهی یک به یکی میان معنا و خود واژه وجود ندارد و آنچه در فرهنگهای لغت، ثبت میشود تنها بخشی از معنای واژه است. اطلاعاتی که کاربرانِ زبان در گفتگو رد و بدل می کنند، بیشتر از معانی لغتنامهای واژهها میباشد و با بررسی کاربردشناسانه ، حاصل میشود. معنای کاربردشناختی ، بخش دیگری از معناست که فوق العاده متغیر است و در بافت کلامی مشخص میشود و به عوامل زیادی وابسته است .در این پژوهش ب...
متن کاملتحلیل پرسشمحور شعر «هنوز در فکر آن کلاغم» احمد شاملو
تفسیر و تحلیل شعر، فرآیندی است که تنها با بررسی زبانی و بلاغی و یا در چارچوب یک نظریّة ادبی به صورت مجزّا نمیتوان به فهم جامع و حداکثری از آن دست یافت. تفسیر و تحلیل شعر، زمانی دشوارتر میشود که با شعری ناب و هنرمندانه روبهرو میشویم. در مواجهه با چنین شعری، ابهام هنری موجود در نظام معنایی- ساختاری شعر، افق فهم خوانندة مفّسر را با دشواری خوانش و ارائة تحلیلی منسجم رو بهرو میکند. برای تحلیل دقی...
متن کاملجلوههای آیرونی نمایشی در شعر احمد شاملو
با وجود اینکه آیرونی در ادبیّات منظوم ایران، نمونههای فراوانی دارد؛ در حوزۀ نقد به آن توجّه کمتری شدهاست. این صنعت ادبی، در دو شکل آیرونی لفظی و آیرونی نمایشی قابل بررسی است. آیرونی در شعر احمد شاملو، نه به عنوان یک تشخّص سبکی، بلکه به عنوان بخشی از موارد زیباشناختی شعر قابل توجّه است. پنهانکاریهای راوی در برخی اشعار روایی شاملو، منشأ پیدایش آیرونی نمایشی در شعر اوست. این رویکرد، باعث ایجاد نوع...
متن کاملبررسی کهن الگو در شعر احمد شاملو با نگاه کاربردشناختی
کهنالگو تمایل ساختاری نهفتهای است که بیانگر محتویات و فرایندهای پویای ناخودآگاه جمعی در سیمای تصاویر ابتدایی است و در همه دورانها و نژادها مشترک است. کهنالگوها در اشکال نمادین در رؤیا و اساطیر و دین و ادبیات، موضوع مطالعهاند. معنای کاربردشناختی،بخشی از معنا است که فوقالعاده متغیر است و در بافت کلامی مشخص میشود و به عوامل زیادی وابسته است. در این مقاله، برجستهترین کهنالگوها در شعر شا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 8 شماره 15
صفحات 7- 40
تاریخ انتشار 2017-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023